top of page

Dobro dynamitu 🧨

Zdjęcie autora: WiktoriaWiktoria


Czytając post mojej koleżanki Emilki Pawlik (link: Wisława Szymborska), pomyślałam, iż można zgłębić temat Nobla. Co to właściwie jest? Skąd pochodzi nazwa? Kto zasługuje na tę zacną nagrodę? I jakie mamy jej rodzaje?

Alfred Nobel żył w latach 1833-1896. Był wybitnym chemikiem, wynalazcą, inżynierem, biznesmenem i filantropem. Na swoim koncie miał mnóstwo patentów, lecz najbardziej znanym jest dynamit, który początkowo miał być wykorzystywany w celach gospodarczych. Niestety ludzie źle zrozumieli to odkrycie. Widzieli w tym zagrożenie, a samego odkrywcę nazywali kupcem śmierci. Nobel dowiedział się o tym w swoim nekrologu, który był pomyłką. Wówczas zmarł Ludwig Nobel - brat Alberta. Wpis ten zasmucił go bardzo i postanowił uczynić coś, co sprawiłoby, że ludzie zapamiętają go inaczej. 27 listopada 1895 roku w Paryżu podpisał testament, w którym większość swojego majątku (90%) zapisał na nagrodę, która jest przyznawana tym, którzy w poprzednim roku przynieśli największe korzyści ludzkości.


"(...) Co do mojego pozostałego nadającego się do upłynnienia majątku należy postąpić, jak następuje: kapitał, upłynniony przez egzekutora testamentu w pewnych papierach wartościowych, ma stanowić fundusz, z którego odsetki będą corocznie rozdzielone w formie nagród osobom, które w ubiegłym roku uczyniły najwięcej dla dobra ludzkości. Odsetki mają być podzielone na pięć jednakowych części, z których przypada: jedna część osobie, która dokonała najważniejszego odkrycia albo wynalazku na polu fizyki; część temu, kto zrobił najważniejsze odkrycie albo ulepszenie chemiczne; część temu, kto poczynił najważniejsze odkrycie w dziedzinie fizjologii albo medyc­yny; część twórcy najwybitniejszego dzieła literackiego o tendencji idealistycznej; część temu kto dokonał rzeczy najlepszej lub najwięcej przyczynił się do braterstwa pomiędzy narodami i znoszenia lub ograniczenia istniejących armii oraz do zwoływania i rozpowszechniania kongresów pokojowych."


Nagroda Nobla jest przyznawana od 1901 roku w rocznicę śmierci Alfreda Nobla (10 grudnia). Jest przydzielana w sześciu dziedzinach: fizyki, chemii, medycyny lub fizjologii, literatury, pokoju i ekonomii (szóstą ustanowił Sveriges Riksbank (szwedzki bank centralny) w 1968 roku ku pamięci fundatora Nagrody Nobla). Do tej pory to zacne uznanie nadano 962 osobom i 25 organizacjom. Polska może się pochwalić 8 noblistami:


- Maria Skłodowska-Curie - Fizyka, Chemia

- Henryk Sienkiewicz - Literatura

- Władysław Reymont - Literatura

- Czesław Miłosz - Literatura

- Lech Wałęsa - Pokojowa Nagroda

- Józef Rotblat - Pokojowa Nagroda

- Wisława Szymborska - Literatura

- Olga Tokarczuk - Literatura


"Mój dynamit lepiej przyczyni się do pokoju niż tysiąc światowych kongresów. ..."

"Jeśli mam tysiące pomysłów i choć jeden okazuje się dobry, jestem zadowolony."

Alfred Nobel

42 wyświetlenia1 komentarz

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

1件のコメント


不明なメンバー
2021年5月15日

Wiktorio, jesteś jak zwykle niezawodna! Super! Zerknij raz jeszcze na post Emilki. Troszkę się zmienił ;). Dzięki za solidną pracę!

いいね!
bottom of page